Vanaf de Tweede Wereldoorlog heerst er al een enorme schaarste op de woningmarkt. Gedurende de oorlog gold er een bouwverbod en zijn veel woningen verwoest. Dit heeft geresulteerd in een enorm tekort aan woningen waarbij de term ‘woningnood’ voor het eerst werd gebruikt. Tijdens de wederopbouw zijn er voornamelijk huurwoningen gerealiseerd, in deze periode werd er voornamelijk kwantitatief gebouw. In totaal zijn er in de naoorlogse periode 1,5 miljoen woningen gerealiseerd. In de jaren ’50 en ’60 zijn veel van deze woningen van slechte kwaliteit vervangen door nieuwbouw met een hogere kwaliteit. Door deze grootschalige vervanging zijn er per saldo weinig woningen bij gekomen (NTR, 2011). Zo lijkt de enorme vraag naar woningen een logisch gevolg.

Om te voldoen aan de stijgende vraag naar woningen werd er in mei 2018 al een label ‘één miljoen woningen voor 2030’ geplakt op de huidige problematiek, stelt Friso de Zeeuw (De Stentor, 2021). Echter gaan deze woningen er in het huidige tempo niet komen. Jan van Zanen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten stelt dat de oververhitte woningmarkt waar Nederland nu mee te maken heeft op de huidige manier niet snel genoeg opgelost kan worden (Voermans, 2022).

Starters wonen langer thuis dan gewenst, scheefhuurders houden sociale huurwoningen bezet en ouderen blijven langer thuis wonen in woningen die eigenlijk te groot zijn voor een eenpersoons- of tweepersoonshuishoudens. De vraag is of er een tekort is aan woningen, of een tekort aan passende woningen. Is het gene wat nu gebouwd wordt wel hetgeen wat echt nodig is?

Er is niet per definitie sprake van een woningnood maar van een markt die oververhit is geraakt door een tekort aan (passende) woningen door onder andere een veranderende behoefte en huishoudensgrootte. Volgens Gerrit Baas, oud-directeur woningdienst Amsterdam (NTR, 2011) is de huidige oververhitting van de woningmarkt te verklaren door een stijging van de welvaart. Volgens Planoloog Martin van der Maas nemen de keuzemogelijkheden toe en wordt het woningaanbod steeds gevarieerder (Maas, 2021).

In tijden van crisis ontstaat soms een vruchtbare bodem voor vernieuwing, dit zorgt ervoor dat juist nu de uitgelegen kans is om radicaal anders invulling te geven aan de oplossingen voor het woningprobleem. Wordt het tijd dat we ons landschap gaan opgeven om te voldoen aan het aantal woningen of zijn er andere mogelijkheden om het tekort van passende woningen op te lossen. Hebben we de afgelopen jaren stilgezeten; en hoe kunnen we het probleem nu oplossen? Ervan uitgaande dat het tekort op de woningmarkt niet snel genoeg opgelost wordt, wat voor mogelijkheden zijn er te bedenken waardoor het wel opgelost kan worden? Waar ligt de grootste behoefte en hoe kan dat zo snel mogelijk worden ingevuld? Door een verkenning naar radicale varianten kan er worden ontdekt of er mogelijke oplossingen bestaan die de gevraagde woningaantallen kunnen halen en kwaliteit op kunnen leveren voor de stad en haar inwoners.

Literatuur

• NTR. (2011, 26 maart). Woningnood [Video]. Andere Tijden. https://anderetijden.nl/aflevering/204/Woningnood

• Ginneken, Van, J., Plantinga, R., & Bekhuis, M. (2021, 1 juli). Er zijn één miljoen huizen nodig om de woningnood op te lossen: waar, voor wie en wat kost een huis straks? Destentor. https://www.destentor.nl/economie/br-er-zijn-een-miljoen-huizen-nodig-om-de-woningnood-op-te-lossen-waar-voor-wie-en-wat-kost-een-huis-straks~a49864ec/

• Voermans, T. (2022, 11 maart). Harde afspraken nodig voor aanpak woningtekort: ‘Eén miljoen extra huizen in tien jaar gaat niet lukken’. bndestem.nl. https://www.bndestem.nl/wonen/harde-afspraken-nodig-voor-aanpak-woningtekort-een-miljoen-extra-huizen-in-tien-jaar-gaat-niet-lukken~a9707f10/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F

• Van der Maas, M. (2021, 25 augustus). Opinie: De woningnood is een luxeprobleem. Stadszaken.nl. https://stadszaken.nl/artikel/3672/opinie-de-woningnood-is-een-luxeprobleem#:%7E:text=De%20huidige%20woningnood%20heeft%20vier,Sterke%20economie%2C%20open%20land